Twee culturen, parallel aan elkaar: de sporen van de rendieren van de Evenghi's en onze jeeps.
Oud en nieuw naast elkaar, met als negatieve cross-over het toenemende alcohol gebruik van de Sakhalin aboriginals.

Toen Olga en ik na ons bezoek aan het Evenghi kamp terug liepen over het strand naar ons eigen kamp, doemden uit de mist voor ons een groepje rendieren met Evenghi's op. Heel mystiek en fascinerend. In het noorden van Sakhalin zijn nauwelijks wegen te bekennen. Veel verkeer gaat langs het strand, door riviertjes en beken. Vandaar ook de jeep-sporen die je op de foto ziet.

Vladimir (rechts) en zijn familie. Hij vertelde ons zijn Evenghi naam niet. De Evenghi zijn traditioneel nomaden en houden zo'n 100 tot 200 rendieren. Vladimir's familie bestaat uit 15

personen die op de toendra hun kostje bij elkaar scharrelen. Vissen, jagen (vogels) , eieren en bessen verzamelen en natuurlijk de rendieren de zomer op de toendra bij elkaar zien te houden.

Het was guur en koud die dag, en bij een kop hele zoete thee vertelden de Evenghi honderduit over hun ervaringen en belevenissen.

Een kilometer of wat zuidelijk van het ornithologenkamp hadden de Evenghi, een rendiervolk, hun zomerkamp opgeslagen. Olga, mijn colega en ik besloten het kamp te bezoeken en een praatje met de rendierherders te maken.

Het noorden van Sakhalin bestaat gedeeltelijk uit moerassige, toendra-achtige vlakten. Het is geen echte toendra, omdat de grond op Sakhalin elk jaar geheel ontdooit. De grond is veenachtig en begroeid met allerlei grassen, mossen en bessen. En het stikt er van de muggen.

Die week moest ik voor mijn werk naar het noorden van Sakhalin om twee veldampen te bezoeken. Russische ornithologen voeren een monitoring uit om te kijken wat de eventuele effecten zijn van de door Sakhalin Energy aangelegde olie en gaspijpleidingen op de vogelpopulaties. Al vijf jaar worden deze tellingen en inventarisaties uitgevoerd en het lijkt erop dat de natuur zich vooralsnog niet veel aantrekt van de constructiewerkzaamheden.

Op woensdag 30 juni om 22.00 's avonds werd Lala geboren. Glasha stond op stal omdat het bar en boos was buiten. Een koude wind en voortdurend regen, da's niks voor een geboorte. Sergei maakte zijn avondrondje even voor tienen en zag toen dat Glasha bezig was met de bevalling. Alla, Glasha's eigenaresse, Natalia en Yana kwamen meteen met de taxi vanuit Yuzhno en toen ze aankwamen stond het veulentje al bij moeders melk te drinken. Afeglopen zondag was het schitterend weer na een week herfsten en op de foto word en moeder en dochter na de grote manege gebracht, om even lekker te rollen en te rennen. Lala vind het allemaal geweldig en heeft echt dravers bloed, even liggen en dan weer een paar rondjes door de bak, ze krijgt er geen genoeg van.

Strannik in de wei. Hij is alweer aardig gegroeid sinds de winter. We hebben 3 hengsten, 4 ruinen en 8 merries. Die kunnen niet allemaal in een keer de wei op. Helaas kunen we de wei nog niet permanent afheinen of compartimenten maken. Dus wordt de weidegang verdeeld. De merries staan 's ochtends en een deel van de middag buiten, de namiddag, avond en nacht en de vroege ochtend is voor de hengsten. We zijn bezig om een schrikdraadheining te bestellen, dat lijkt nagenoeg rond te zijn. De heining kan verplaatst worden en we kunnen er begrazingsstroken in aanbrengen. Daarmee hopen we de weidegang van de paarden te verlengen.

Vanaf het zelfde punt, maar nu in de zomer, een uitzicht op het erf en de wei. Groen, he? Ook hier kun je weer dubbelklikken voor een uitvergroting.

Kwam vanavond thuis en keek over het veld: een prachtige gele vlakte vol met boterbloemen. Ben op het dak gaan zitten en heb een panorama foto gemaakt. Had ik van de winter ook al eens gedaan. Ik zal ze alle twee posten, dan kun je het verschil mooi zien. Wanneer je dubbelklikt op de foto wordt in een pop-up window de panorama foto vergroot weergegeven (+/- 240 kb). Het was vadaag lekker warm, op het broeierige af. Na de regen van de afgelopen dagen beginnen nu ook de muggen en ander stekend gevleugelte zich merkbaar te maken. "Was het maar weer winter...." (het is ook nooit goed).

Speciaal voor Peter Lock, vuurtoren wachter en schipper van de loodsbotter Texelstroom op Texel, een foto van de vuurtoren op de zuidkaap van Sakhalin. Een onbemande vuurtoren, destijds gebouwd voor een bemanning van 10, overal kamers en hoekjes en gigantisch groot.
Nu zorgen een zonnepaneel en een grote accu voor de noodzakelijke stroomvoorziening.

Of leker springen van de kar in de mesthoop, niet geheel tot genoegen van moeders, maar ach, mest en houtkrullen, zeg nou zelf, je land toch zacht?

Op het erf hier zijn er altijd wel kinderen. De buurjongens van verderop, Katja en haar vriendinnen. Op de foto de oude yard waar we tot 2007 onze stallen hadden. Voor de kinderen niets leukers dan spelen in het hooi, vertoppertje in de stallen of rijden op de ponnies.

De kat heet Moerzik, dat is zo'n beetje "Poes" in het het Nederlands. Katja, Yana's dochter kan letterlijk geen kat ongemoeid laten en vroeg of laat beland elke vrij rondlopende felix in haar armen. Dat gaat niet altijd zonder slag of stoot, of beter zonder gekrab en gekrijs. Hoewel Moerzik hier op de foto heel tevreden lijkt....

Mijn broer Frank werd in mei 40 (voor de volgers, mijn sushi-broer). Dat moet nog even een keer in de openbaarheid gebracht worden. Bij dezen Frank, gefeliciteerd met alweer anderhalve maand 40 jaar!

Begin mei is het traditioneel raften geblazen. De Russen hebben zo hun eigen concept van het begrip raften en zakken op zgn. "katamarangs" de gezwollen voorjaarrivieren af. Bij het plaatsje Bikov wordt traditioneel gestart en dan dender je allerlei grote en kleine watervalletjes af en volg je de rivier nog zo'n 20 km tot aan de Zee van Ochotsk.

Een aantal jaren hebben we met Klub Boemerang excursies georganiseerd naar de Steller's Zeeleeuwen. Met rubberboten voeren we naar de stormkering toe en bleven daar rustig dobbberen. De zeeleeuwen werden niet verstoord en lieten zich goed bekijken. Voor Russische schoolkinderen werden speciale lesprogramma's in elkaar gezet om ze bewust te maken van de rijke flora en fauna van Sakhalin.

Voorjaar betekent ook dat de Steller's Zeeleeuwen weer voorbijtrekken. Voor de kust van de havenplaats Nivilsk verzamelen ze zich elk jaar op de stormkering. Vorig jaar zorgde een aardbeving voor nog al wat veranderingen en nu ligt de stormkering nagenoeg droog. Vissers en bewoners van Nivilsk lopen gewoon naar de golfbrekers en verstoren daarmee de rustplek van de zeeleeuwen. Deze zijn nu uitgeweken naar het eiland Moneran, zo'n 70 km uit de kust waar zich een grote rookerie bevind.

Garry is wel de meest alerte en oplettende hond die we hebben. Trouw, sterk en beschermend. Altijd op de uitkijk. Maar speels als het even niet hoeft. Een echte knuffel.

Dus, wandelen in de natuur: honden mee. een betere uitkijk en "early warning" kun je niet hebben. Als we buiten ritten maken, verder van huis, gaan meestal Garry, Chinook en Mishka mee. Een paar jaar terug liep dat bijna verkeerd af met Gerda, die dacht dat ze een jonge beer wel aankon. Een klap met de voorpoot van de beer legde Gerda's achterpoot open. Snel de paarden naar huisgereden en te voet terug om Gerda op te halen. Twee maanden heeft ze met een stijve achterpoot rondgehupt en gaat verder niet meer met ons de bossen of de heuvels in.

Deze jonge beer is twee jaar oud. Nieuwsgierig en niet goed wetend wat-ie moest doen bleef hij poseren. Beren zijn prachtig. Volkomen aangepast en gehard aan de omgeving waarin ze moeten overleven. Er wordt hier op beren gejaagd, legaal, met vergunningen. Maar eigenlijk weet niemand precies hoeveel beren er nu precies op Sakhalin zijn. Een echte census is nooit uitgevoerd. De schattingen lopen in enkele duizenden. Zou best een seizoen willen beren-tellen.

Deze meneer is wat groter. Beren van dit formaat zijn in het voorjaar levensgevaarlijk. Net buiten Yuzhno-Sakhalinsk zwerven deze knapen rond en je wilt ze liever niet tegenkomen. In mei begint de eerste zalm te trekken, de "sima" of cherry salmon. Met het eerste gras voren deze zalmen het dieet van de hongerige beren, die vaak al half februari uit hun winterslaap ontwaken en dan nog ruim twee maanden met een knorrende maag rondzwerven, alles etend wat ze tegen komen. Als dan half juni de "karbusha", de hump-back salmon gaat trekken, kunnen de beren pas echt hun hongerige magen stillen. Tot eind augustus zitten de rivieren vol met vis en daarbij komen dan nog de bessen, grassen en paddestoelen. Volop te eten dus voor bruintje.

En soms staat daar zomaar onverwachts een jonge beer of "pistun". Da's wel oppassen, gauw een foto maken en dan rechtsomkeer. Ook al zijn het jonge beren, op hun achterpoten zijn ze al gauw anderhalve meter hoog en een klap van hun klauw is genoeg om ernstige verwondingen toe te brengen. Andrei kwam afgelopen week 's avonds terug gerend van zijn vis stekje langs de rivier. Een moederbeer met twee jongen dook plotseling vlak voor hem op, gelukkig aan de andere kant van de rivier, die niet erg diep en breed is. Dit jaar zijn er nog geen ongelukken gebeurd. In 2008 kwamen 6 mensen om het leven bij bear encounters.

Op de heuvels achter ons huis smelt de sneeuw langzaam weg. De berken krijgen al langzaam bladeren. Vanaf het dak van het huis speur ik, als ik tijd heb, met mijn telescoop of verrekijker de flanken van de heuvels af. Soms zie je in de verte een beer scharrelen.

Grote dotters, aaronskelken en hoefblad zijn de eerste groene voorboden van de ophande zijnde zomer. Langzaam ontwaakt de natuur na een winterslaap van bijna een half jaar.

Het eerste groen langs de riviertjes en beekjes. De grijze stammen steken wat troosteloos af tegen het prille nieuwe leven.

Het naderende voorjaar is merkbaar wanneer de wilde zwanen overtrekken. Dit jaar werden we verrast door een par late sneeuwbuien, de zwanen kennelijk ook. Ze besloten even te wachten met de doortrek en bleven massaal in Hokaido, Japan. Pas toen het iets warmer werd trokken ze in enorme groepen over. Honderden zwanen, weemoedig trompetterend over ons huis. Eindeloze falanxen witte wieken en lange halzen. Pas dan realiseer je dat de winter voorbij is. Een soort opgewonden spanning is voelbaar in jezelf en de paarden. Een onrust die wacht op ontlading.

Sergei slaat het toneel gade en gooit er nog een kruiwagen bovenop. Elke dag mesten we 15 stallen uit. Het mengsel van hooi, houtkrullen en paardenmest wordt uitstekende compost na een half jaar. Vissers komen in het voorjaar altijd pieren spitten, en wij krijgen dan meestal wel een paar zalmen of smelt. 's Winters is zo'n mesthoop ook niet te versmaden. Als het buiten flink koud is, ga je gewoon met je bak koffie in een kuiltje in de hoop staan. Mest produceert enorm veel warmte en da's lekker als je koude voeten hebt (je houd je laarzen wel aan hoor...)

Dit jaar was de sneeuw begin mei al helemaal weg. In een week tijd was de witte wei veranderd in een grauw-bruine weke massa papperig gras. Op de foto zijn we bezig met het laden van onze paardenmest. Veel Russen hebben dadja's waar allerlei groenten en fruit wordt verbouwd. In het voorjaar komt iedereen hier om mest vragen wat letterlijk met karrevrachten wordt afgevoerd.
Wij blij en zij blij. Aan het begin van de herfst stapelen de potten ingemaakte tomaten, komkommers en augurken en zakken aardappelen zich op in onze schuur. Deze ruilhandel laat zich goed smaken. Er gaat echt niets boven gebakken aardappelen, tomaten salade en gerookte zalm uit de rivier achter ons huis.

Voor een twee meter lange Hollander is dat gebuig en gebuk niet altijd even fijn. Ik droom in gedachten van het bekappen van een Shire, hoef dan niet zo diep te bukken maar die hebben wel hoeven als soepborden. Da's dus lood om oud ijzer. We gebruiken de hoefstand van Paard Natuurlijk, www.paardnatuurlijk.nl, ontwikkeld door Frans Veldman en Ilona Kooistra. Een heel handig attribuut waar de meeste van onze paarden snel aan gewend waren. Later meer hierover.

Het werk gaat altijd door. De hoeven van de paarden worden elke maand door ons bekapt. De meeste paarden werken goed mee, en blijven geduldig staan tot ik klaar ben. Het is elke keer weer een goed gevoel ls je de paarden ziet weglopen op goed getrimde hoeven. Met on-line advies van Rik Gadeyne, hoefsmid en hoef therapeut in Belgie, www.hoefschoenen.be, konden een aantal noodzakelijke hoefcorrecties succesvol worden uitgevoerd. Later meer hierover. Rik, enorm bedankt!

Wij kunnen ons kleden op de kou. Voor Darima, nu Anna's veulen, werden speciale kousen gebreid. Natasha showt hier Darima met een exclusieve sjaal die de outfit compleet maken.
Nog een paar maanden te gaan tot de zomer.....

Even poseren in het voorjaarszonnetje in maart. De rotor, mijn trotse aanwinst, werkt alleen nog maar 's ochtends vroeg wanneer het nog vriest. Als rond een uur of elf de zon wat hoger staat, wordt de sneeuw papperig en gaat klonteren. De rotor of snow thrower gaan de brokken niet verwerken en dan wordt het maar scheppen geblazen. Op de foto van links naar rechts Andrei, Peter en Sergei. Achter het huis nog ruim een meter sneeuw.

Andere Andrei, ook wel "Rizhjene" genoemd (wat "Rooie" betekent, vanwege zijn rode haar) bezig met het opslaan van de hooibalen op onze vrachtwagen. Dit keer lekkere kleine baaltjes van maar 250 kg per baal. En erg goed hooi, groen en geurig. De paarden weten er wel weg mee.

De winter duurt lang in Sakhalin. Tot eind april ligt er nog sneeuw. We raakten door ons hooi heen en moesten extra hooi inkopen. De weg naar de boerderij van Alesia en Andrei waar ons hooi lag opgeslagen, was nog ingesneeuwd. Op de foto maakt Andrei met zijn tractor de weg schoon en sleept hij onze vrachtauto met kraan naar de schur waar het hooi opgeslagen ligt.

Yana in de beschutting van haar capuchon. Het zag er allemaal bar en boos uit die daag, maar een uur later scheen de zoon oogverblindend en was het leed al weer geleden. Restte alleen een pak sneeuw dat opgeruimd moest worden.

Vele handen maken licht werk. Lena, Olga, Natalia, Yana en Peter bij het vliegensvlug vullen van de hooi zakken.

Daarna moeten er nog een paar zakken hooi gemaakt worden. Hands-on voor iedereen.

Cheyka sleept Olga bijkans mee de stal in. Als enige paard gaat ze graag naar binnen. Met haar grote lijf schermt ze Olga een beetje van de sneeuw af. Even later staan beiden binnen en uit te hijgen van de run door de sneeuw.

Natalia en Glasha op weg naar de warme, droge stal. De paarden gaan met tegenzin. Ze vinden het prima buiten.

Het zicht op de wei wordt steeds minder en de wind trekt aan. De paarden maken nog geen aanstalten om naar de stal terug te gaan.

Lena houdt een paar achterblivers in de gaten. Het clubje merries staat gezellig bij elkaar op het afvalhooi te kauwen. Onze hooibalen zijn deze zomer wat langer op het veld blijven liggen. Daardoor is de buitenste laag wat slecht en die gooien we meestal op de wei. De paarden vinden altijd nog wel wat hooi in de restanten.

De jonge merries Glasha en Niagara zijn nog niet uitgespeeld. Ondanks de wind en de sneeuw ravotten ze over het veld.

Cheyka kreeg het op een goed moment op haar heupen. Ze is onze barometer en voelt feilloos weersveranderingen aan. Ze houdt niet van sneeuw en wind en na een half uurtje werd ze erg onrustig. Tijd om naar binnen te gaan.

Met de kont in de wind, de neus in het hooi. De sneeuwstrom kan de paarden niet deren.

Maar het is allemal ergens goed voor. Strannik groeit als kool en met zijn anderhalf jaar is het een flink uit de kluiten gewassen trotter (de foto geeft geen goed vergelijk: ik ben zelf bijna 2 meter).

Elk etmaal gaat er zo'm 350 kg hooi doorheen. Dat zijn een hoop kruiwagens mest. We hebben allemaal en pesthekel aan het oprollen en opnenen van de hooibalen: meer dan 300 kg looiig is elke keer opnieuw een overwinning

Een winterse werkdag op de stallen. Sergei en Yana in de luwte van zuidelijke ingang. Het is niet zo koud als het sneeuwt, maar je wordt aardig nat als je zo buiten bezig bent.

Gelukkig weer thuis. Het begon niet dezelfde dag te sneeuwen. Deze foto werd een paard dagen later gemaakt. December was erg nat en onbestendig met als gevolg veel ijs op het veld. De paarden konden absoluut niet draven of galopperen en waren erg voorzichtig met hun tempo. Gelukkig kwam er dan eind december genoeg sneeuw om het ijs te bedekken zodat we weer konden rijden.

De volgende ochtend (in Chabarovsk) moest het vliegtuig nog ingespoten worden met anti-vries. Alle flaps en kleppen waren vastgevroren en een mannetje in een mobiele hoogwerker voorzag het vliegtuig rijkelijk van een ontdooiende laag chemicalien. Na weer 2 uur vertraging konden we eindelijk vertrekken.